قصد امرقصد امر به قصد اطاعت امر شارع هنگام اقدام به عمل اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفقصد امر، یکی از مصادیق قصد قربت ، و به معنای اقدام به انجام عمل، به قصد اطاعت فرمان شارع است، زیرا وی اهلیت و شایستگی اطاعت را دارد؛ به بیان دیگر، التفات به امر مولا و انجام عمل به انگیزه امتثال امر مولا را قصد امر گویند. ۲ - در کتاب اصطلاحات الاصولدر کتاب « اصطلاحات الاصول » آمده است: «ثم ان الاتیان القربی الذی به یکون العمل عبادیا و یسمی بالتعبدی، علی انحاء؛ الاول: الاتیان به بقصد الامر». در جواز و یا عدم جواز اعتبار قصد امر در متعلق امر، میان اصولی‌ها اختلاف است؛ بعضی با استناد به دلایلی هم چون لزوم دور و تقدم شیء بر خود، به امتناع ذاتی آن اعتقاد دارند. (نظر مرحوم « آخوند خراسانی » و «نایینی» همین است، ولی مرحوم «آخوند» از دور، تقریری دارد که با تقریر مرحوم « نایینی » تفاوت دارد). عده‌ای بر این باورند که اعتبار قصد امر در متعلق امر، امتناع بالغیر دارد. جمعی نیز به جواز آن معتقد هستند. ۳ - جایگاه بحثاختلاف در جواز یا عدم جواز اخذ قصد امر در متعلق امر ، در جایی فرض دارد که اعتبار قصد امتثال امر در مامور به ، از طریق امر واحد بیان شود؛ ولی اگر با امر ثانوی بیان شود، هیچ گونه محذوری نخواهد داشت. [۹]
کفایة الاصول (المحشی)، آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، ج۱، ص۳۵۷.
[۱۲]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص۱۵۸.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۳۵، برگرفته از مقاله «قصد امر». رده‌های این صفحه : قصد قربت
|